İki ayaklılığın (bipedal) kazanılması, insan evriminde belirleyici bir adım olarak kabul edilmektedir; bununla birlikte, özellikle fosil kalıntılarının olmaması sonucu, modaliteleri ve yaşı konusunda bir fikir birliği bulunmamaktadır. 7 milyon yaşında olan Sahelanthropus tchadensis, insanlığın en eski temsili türü olarak kabul edilmektedir ve Miyosen Dönemi batı-orta Afrika’sında yaşadığı düşünülen soyu tükenmiş bu türün ilk fosilleri 2001 yılında Kuzey Çad’da bulunan Çad Gölü Havzası’ndaki üç bölgede keşfedilmiştir. Türe ait üç çene parçası, birkaç izole diş ve Toumaï lakaplı küçük ama nispeten eksiksiz bir kafatası kalıntısına ek olarak Toros-Menalla 266 (TM 266) bölgesinde iki ulna (önkol kemiği) ve bir femur (uyluk kemiği) ortaya çıkarılmıştır. Bu kemikler Sahelanthropus‘a atfedilse de kafatası ile aynı bireye ait olup olmadıklarını bilinmezliğini korumaktadır; bununla birlikte kafatası ve özellikle vertebral kolonun yerleştirildiği oksipital foramenlerin oryantasyonu ile anterior pozisyonu, bu türün iki ayak üzerinde bir hareket modu olduğuna işaret etmektedir.
Daver ve arkadaşları, femur ve ulna kalıntılarını, mikrotomografi görüntüleme kullanarak hem dış morfolojileri hem de iç yapılarını aydınlatmak amacıyla biyometrik ölçümler, geometrik morfometri, biyomekanik göstergeler gibi bir dizi ölçüm ve analize tabi tutmuştur. Sahelanthropus fosilleri, mevcut maymunlar (insanlar, şempanzeler, goriller ve orangutanlar), Miyosen maymunları ve Orrorin tugenensis, australofitler ve erken Homo’yu temsil eden fosil homininler dahil olmak üzere, mevcut ve soyu tükenmiş hominoid (insansı) örneklerle karşılaştırılmıştır. Femurun yapısı, Sahelanthropus’un genellikle yerde iki ayaklı olduğunu; ancak muhtemelen ağaçlarda da olduğunu göstermiştir. Ulnadan elde edilen sonuçlar, bu iki ayaklılığın arboreal (ağaçsıl) ortamlarda, bir tür dörtlü ayaklılık, yani sıkı el tutuşlarıyla sağlanan arboreal tırmanış biçimiyle bir arada var olduğuna işaret etmiştir; bu verinin, parmaklarının arkasına yaslanan goril ve şempanzelerinkinden açıkça farklı olduğu olarak yorumlanmıştır.
Alışılmış iki ayaklılığın tanımlanması da dahil olmak üzere bu çalışmanın sonuçları, femur ve ulnanın yirmiden fazla özelliğinin gözlemlenmesine ve karşılaştırılmasına dayandırılmıştır ve bu özelliklerin kombinasyonunun açık ara en cimri yorumları olarak tanımlanmıştır. Elde edilen veriler, bu aşamada başka hareket biçimleri de uygulanmış olsa bile, insanlık tarihinde çok erken bir iki ayaklı hareket kavramını pekiştirmektedir.
Yazar: Esma Erden
Editör: İrem Coşkuntan
Referans: Daver, G., Guy, F., Mackaye, H.T. et al. Postcranial evidence of late Miocene hominin bipedalism in Chad. Nature 609, 94–100 (2022). https://doi.org/10.1038/s41586-022-04901-z
-Bioinforange Bilimsel Haber Servisi-
Haber Yazıları, 20> Etki Faktörlü Q1 dergilerinde yayınlanan (listesi için tıklayınız)
bilimsel araştırmaların ekip arkadaşlarımız tarafından incelenip derlenmesi ile
hazırlanmaktadır.
