Günümüzde küresel çapta kanser vakalarında artış gözlemlenmekte olup, geleneksel tedavi yöntemlerine alternatif olarak kanser hücrelerine özgü çalışmaların arttığı bir döneme gelinmiştir. Bu bağlamda, aminosiyanin moleküllerine odaklanan ve kızılötesine yakın ışığı kullanarak gerçekleştirilen yeni bir yöntem olan Vibronik Güdümlü Etki (VDA) modu, hücre zarının mekanik etki ile eş zamanlı titreşimine neden olarak hücre zarının bütünlüğünü bozmakta ve kanser hücrelerinin hızlı bir şekilde ölümüne yol açmaktadır. VDA yönteminin etkinliği, hücrenin mekanik güce karşı direnç geliştirmesinin zorluğundan kaynaklanmakta; bu durum, VDA’nın diğer yöntemlerden farklı olarak hücrenin biyokimyasal süreçlerine değil, fiziksel yapısına odaklanmasından kaynaklanmaktadır.
VDA yöntemi, kanser tedavisi için kullanılan fotodinamik ve fototermal tedavi yöntemlerinden temelde farklı bir mekanizmaya sahiptir. Geleneksel tedavi yöntemlerinde genellikle kızılötesine yakın ışığın kanser hücrelerine termal ve kimyasal hasar vermesi esas alınırken, VDA yönteminde doğrudan mekanik bir etki kullanılmaktadır. Bu özellik, reaktif serbest oksijen türlerinin inhibitörler tarafından ortadan kaldırılamamasına ve etki gücünün diğer yöntemlere göre daha fazla olmasına dayanmaktadır. Bu nedenle VDA yöntemi, kanser hücreleriyle mücadelede diğer tedavi yöntemlerine kıyasla daha avantajlı bir konumda bulunmaktadır. Bu benzersiz özellikleri nedeniyle VDA, son zamanlarda büyük ilgi çekmektedir.
Orosco ve ekibinin fare modelinde gerçekleştirdiği bir çalışmada, murin (B16-F10) ve insan melanom kanser hücreleri (A375) üzerinde VDA yöntemi uygulanmıştır. Çalışmanın sonuçlarına göre, 120. gününde %60’lık bir hayatta kalma oranı elde edilmiş ve tümörlü farelerin %50’si tümörsüz hale geçerek başarılı bir şekilde tedavi edilmiştir. Bu bulgular, vibronik güdümlü etki yönteminin kanser tedavilerinde etkili bir alternatif olabileceğini desteklemektedir.
Yapılan çalışma doğrultusunda, VDA yöntemi kanser hücrelerinin tedavisinde daha az miktarda uyarıcı ışık kullanılarak ve daha hızlı hücre nekrozu sağlaması, değişen ortam koşullarından etkilenmemesi ve hücrelerin mekanik etkiye direnç oluşturmaması yönüyle kanser hücrelerinin tedavisinde oldukça önemlidir ve bu alanda çalışmaların ilerlemesi, derinleştirilmesi daha kısa sürede tedavilerin sonuçlanmasında oldukça önem arz etmektedir.
Yazar: Aslı Kaçar
Editör: Elif Duymaz
Referans: Ayala-Orozco, C., Galvez-Aranda, D., Corona, A., Seminario, J. M., Rangel, R., Myers, J. N., & Tour, J. M. (2023). Molecular Jackhammers Eradicate Cancer Cells by Vibronic-Driven Action. bioRxiv, 2023-01. doi: https://doi.org/10.1101/2023.01.25.525400
-Bioinforange Bilimsel Haber Servisi-
Haber Yazıları, 20> Etki Faktörlü Q1 dergilerinde yayınlanan (listesi için tıklayınız)
bilimsel araştırmaların ekip arkadaşlarımız tarafından incelenip derlenmesi ile hazırlanmaktadır.
MSc. Bioengineering
BSc. Mathematics